Nhà Trần Ngày Xưa Chiến Đấu Chống Quân Nguyên Mông Như Thế Nào?

Nhà Trần Ngày Xưa Chiến Đấu Chống Quân Nguyên Mông Như Thế Nào?
How did Tran Dynasty fight against the Mongols?
Nhắc đến nhà Trần với Hào khí Đông A, chắc chắn chúng ta đều tự hào với việc 3 lần đánh tan các cuộc xâm lược của quân Nguyên Mông. Thế nhưng thực tế, chúng ta có quyền tự hào nhiều hơn thế.
Referring to the Tran Dynasty with the Dong A spirit, we must be proud of having defeated the invasions of the Mongols 3 times. But in reality, we have a right to be proud of more than that.
Chắc ai cũng biết thời Lý với cuộc tấn công sang phương Bắc của Lý Thường Kiệt. Nhưng nhà Lý không phải triều đại duy nhất làm điều này, Nhà Trấn chính là những người tiếp theo, và còn làm những 2 lần.
Surely everyone knows the Ly Dynasty with Ly Thuong Kiet’s attack to the North. But the Ly Dynasty was not the only one to do this, the Tran Dynasty was the next, and did it twice.
Trái với cuộc tấn công của Lý Thường Kiệt đánh vào nhà Tống khi đã suy yếu, cuộc tấn công của vua Trần Anh Tông vào đất Nguyên diễn ra vào đầu thế kỷ 14, khi mà họ vẫn khá mạnh và vó ngựa Mông Cổ vẫn là một thứ sức mạnh đáng sợ.
Contrary to Ly Thuong Kiet’s attack on the Song Dynasty when it was weakened, King Tran Anh Tong’s attack on the Yuan took place in the early 14th century, when they were still quite strong and the Mongol hooves were still a terrifying power.
Dưới triều đại nhà Trần, quân Đại Việt đã 2 lần xuất kích đánh vào tận trong đất Trung Quốc. Lần đầu là năm 1241 dưới triều vua Trần Thái Tông khi nhà vua ngự giá thân chinh theo đường thủy tiến ra vùng biển Quảng Ninh rồi Bắc phạt.
Under the Tran dynasty, Dai Viet troops twice launched raids into China. The first time was in 1241, during the reign of King Tran Thai Tong, when the king traveled by waterway to the sea of Quang Ninh and then attack the North.
Sử Việt chép: “Vua thân hành cầm quân đi đánh các trại Vĩnh An, Vĩnh Bình của nước Tống phía đường bộ, vượt qua châu Khâm, châu Liêm bằng các thuyền nhỏ. Người châu ấy không biết là vua, đều sợ hãi chạy trốn. Đến sau biết là vua mới chăng xích sắt giữa sông để chặn đường thủy. Khi trở về, vua sai nhổ lấy vài chục cái neo đem về”.
“The king personally led the army to fight the camps of Yong An and Yong Ping of the Song country on the road, crossed over Qinzhou, Lianzhou by the small boats. People there did not know that he was the king, and they all fled in fear. Later, when they learned that he was the king, he put iron chains in the middle of the river to block the waterway. When the king returned, he ordered to pull up dozens of anchors and bring them back”, according to Vietnamese history.
Thời điểm đó, ta đánh nhà đất Tống đang lúc suy yếu nên triều Tống cũng không dám chống trả. Vào năm 1313, đã diễn ra cuộc tấn công của quân ta vào đất Nguyên. Tuy rằng dưới triều Nguyên Thành Tông, lúc này rất hùng mạnh và triều đình Nguyên chủ trương hòa hoãn với Đại Việt nhưng bọn quan lại ở biên ải lại o ép dân ta.
At that time, we fought against the Song dynasty, which was weakening, so the Song dynasty did not dare to fight back. In 1313, our army attacked the Nguyen land. While the Temür Khan dynasty was very powerful at this time and the Yuan maintained the policy of peace with Dai Viet, the mandarins at the border were oppressing our people.
Trong khoảng các năm 1311 – 1312, quan lại biên ải nhà Nguyên năm lần cướp phá ở phủ Thái Nguyên, bắt 5.000 dân và một số thương nhân ở nước ta đưa sang Trung Quốc, chiếm ruộng và vàng.
In the span of 1311 – 1312, the Yuan border mandarins five times robbed Thai Nguyen province, kidnapped 5,000 people and a number of traders, and brought them to China, occupying fields and gold.
Chứng kiến việc quân Nguyên xâm chiếm biên giới, nhà Trần đã kiên quyết trừng trị bằng biện pháp quân sự. Thực sự đây không phải là nước cờ phiêu lưu mà được tính toán rất kỹ.
Knowing that the Yuan army had invaded the border, the Tran dynasty resolutely punished them with military measures. Really, this is not an adventurous move, but very carefully discussed.
Với những thông tin tình báo quan trọng, ta biết rằng triều Nguyên lúc đó có nhiều vấn đề phải lo nên không ngay lập tức dám động binh với Đại Việt. Tuy nhiên, việc tích trữ lương thảo và vũ khí ở biên giới để chờ thời điểm thuận tiện mới dấy binh cũng là mối nguy cho nước ta.
With important intelligence information, we know that the Yuan Dynasty at that time had many problems to worry about, so they did not immediately dare to go to war with Dai Viet. However, hoarding food and weapons at the border to wait for a convenient time to wage war against the is also a danger to our country.
Cũng cần lưu ý rằng đánh sang đất giặc để chủ động phòng chống chiến tranh cũng được Hưng Đạo Vương nhắc nhở với các vua Trần trước khi qua đời.
It should also be noted that attacking to the enemy territory to actively prevent war was also reminded by Hung Dao Vuong to the Tran kings before his death.
Hưng Đạo Vương đã 2 lần nhắc vua Anh Tông việc quân Nam chủ động đánh vào đất Bắc để giữ bờ cõi. Cũng qua lời của Hưng Đạo Vương thì có thể thấy chủ trương quân sự nhà Trần là lin động.
Hung Dao Vuong twice reminded King Anh Tong that the Southern army took the initiative to attack the North to keep its territory. Also from Hung Dao Vuong’s words, it can be seen that the military policy of the Tran Dynasty was flexible.
Tháng giêng năm 1313 quân ta theo nhiều đường sang miền nam Trung Quốc. Từ biên giới tỉnh Hà Giang bây giờ, hơn 3 vạn quân ta, trong đó có hơn 3 nghìn quân kỵ, đánh sang châu Trấn Yên.
In January 1313, our troops followed many routes to southern China. From the border of Ha Giang province at the present, more than 30,000 of our troops, including more than 3,000 cavalries, attacked Tran Yen province.
Trên các tỉnh biên giới Cao Bằng, Lạng Sơn, quân nhà Trần chia làm 3 đạo tiến vào lãnh thổ nhà Nguyên.
In the border provinces of Cao Bang and Lang Son, the Tran army was divided into 3 groups and entered the territory of the Yuan Dynasty.
Triều đình Nguyên được tin, lo ngại, lệnh cho hành tỉnh Hồ Quảng phát binh đi đánh. Hành tỉnh Hồ Quảng là cơ quan chuyên tổ chức các đạo quân đi xâm lược Việt Nam trước đây.
Being informed, the Yuan worried and ordered Huguang province to send troops to fight. The Huguang Provincial Administration was an agency specializing in organizing armies to invade Vietnam in the past.
Nhưng lần này, mặc dầu có lệnh của triều đình, không thấy hành tỉnh Hồ Quảng có hành động gì. Từ đó có thể thấy bọn quan quân biên giới nhà Nguyên chỉ giỏi gây sự khi ta nhún nhường, còn khi đại quân ta sang thì không dám manh động.
But this time, despite the court’s order, Huguang did not take any action. From there, it can be seen that the Yuan border mandarins and troops were only good at causing trouble when we were humble, but when our army came, they did not dare to move.
Tháng tư âm lịch để trừng trị kẻ thù, vua Trần Anh Tông thân chinh cầm quân đánh sang Quảng Tây, bắt hơn hai nghìn quân Nguyên đem về nước làm tù binh. Trước áp lực quân sự của Đại Việt, triều đình nhà Nguyên thực sự kinh sợ và phải chịu nói chuyện một cách nghiêm túc, và phân chia lại biên giới đàng hoàng.
In Lunar April, to punish the enemy, King Tran Anh Tong personally led his army to attack Guangxi, capturing more than two thousand Yuan troops and bringing them back to the country as prisoners. Under the military pressure of Dai Viet, the Yuan was really scared and had to talk seriously, and redistribute the border properly.
Nguồn: Hùng Ca Sử Việt
Note:
Châu là đơn vị hành chính xuất hiện khá sớm ở Trung Quốc và Việt Nam. Nhưng trước giai đoạn nhà Minh và nhà Lê, thì châu là đơn vị hành chính khá lớn. Ví dụ thời thuộc Đường, nước ta được chia làm 12 châu cai quản 50 huyện, như châu Phong có 5 huyện, châu Diễn có 7 huyện. Sau đó ở Trung Quốc, châu tồn tại dưới 2 dạng: một là huyện và hai là tương đương với huyện. Còn ở Việt Nam thì châu có một dạng duy nhất, tương đương huyện, nhưng sử dụng ở vùng núi, như một số châu ở Tuyên Quang, Ninh Sóc ở phía Bắc và Nghệ An ở phía Nam. Nhiệm vụ của châu cũng tương đương nhiệm vụ của huyện như vừa nêu trên.
Chau is an administrative unit that appeared quite early in China and Vietnam. But before the Ming and Le dynasties, Chau was a rather large administrative unit. For example, during the Tang Dynasty, our country was divided into 12 continents governing 50 districts, such as Chau Phong with 5 districts, Chau Dien with 7 districts. Later in China, Chau existed in two forms: one as a district and the other as an equivalent to a county. In Vietnam, Chau has a unique form, equivalent to a district, but used in mountainous areas, such as some Chau in Tuyen Quang, Ninh Soc in the North and Nghe An in the South. The task of Chau is equivalent to that of the district as mentioned above
Tỉnh Hồ Quảng: là một tỉnh của Trung Quốc dưới thời nhà Nguyên và nhà Minh.
Huguang province: was a province of China during the Yuan and Ming dynasties.